Wyrazy nowe lub „odświeżone” niemal ciągle pojawiają się w naszym języku, nie zawsze jednak trafiają do polszczyzny literackiej. Często są to określenia związane z konkretnymi grupami zawodowymi lub społecznymi, a czasem lokują się w języku ogólnym, tyle że potocznym. Kilka neologizmów mających związek z aktywnością w Internecie oraz kilka określeń rodzimych powracających w nowym znaczeniu omawia w zamieszczonym artykule Jolanta Kubrak. Zapraszamy do lektury. Jolanta Kubrak – nauczyciel konsultant w Centrum Edukacji Nauczycieli w Suwałkach, redaktor „CENnych Wiadomości”. Prowadzi doskonalenie nauczycieli w zakresie edukacji polonistycznej, analizy wyników egzaminów zewnętrznych oraz rozwijania zainteresowań czytelniczych uczniów. Jak każdy polonista, wielką wagę przywiązuje do kwestii poprawności językowej. Jolanta Kubrak – Usłyszane w polszczyźnie Pobierz artykuł

Od 1 stycznia 2026 roku zaczną obowiązywać nowe zasady pisowni polskiej. Nie zmieni się oczywiście cała nasza ortografia, a tylko niektóre zapisy wynikające z zasady konwencjonalnej, czyli umownej. Opublikowane zostały one już 10 maja br., a rok przed wejściem w życie przypomina je Jolanta Kubrak. Zapraszamy do sprawdzenia, jak będziemy pisali od 2026 roku. Jolanta Kubrak – nauczyciel konsultant w Centrum Edukacji Nauczycieli w Suwałkach, redaktor „CENnych Wiadomości”. Prowadzi doskonalenie nauczycieli w zakresie edukacji polonistycznej, analizy wyników egzaminów zewnętrznych oraz rozwijania zainteresowań czytelniczych uczniów. Jak każdy polonista, wielką wagę przywiązuje do kwestii poprawności językowej. Jolanta Kubrak – Zmiany w zasadach pisowni polskiej. Będzie prościej Pobierz artykuł

Kontynuując temat nie zawsze potrzebnego nadawania nowego znaczenia wyrazom polskim pod wpływem angielskich, Jolanta Kubrak omawia kolejne zmiany w języku, które, choć niefortunne, stały się faktem. Uczula także na wynikającą z nich dwuznaczność. Zapraszamy do lektury. Jolanta Kubrak – nauczyciel konsultant w Centrum Edukacji Nauczycieli w Suwałkach, redaktor „CENnych Wiadomości”. Prowadzi doskonalenie nauczycieli w zakresie edukacji polonistycznej, analizy wyników egzaminów zewnętrznych oraz rozwijania zainteresowań czytelniczych uczniów. Jak każdy polonista, wielką wagę przywiązuje do kwestii poprawności językowej. Jolanta Kubrak – Mapa drogowa? Absolutnie nie! Pobierz artykuł

Epicko ogarniasz dedykowaną narrację. Czy to zdanie ma sens? Biorąc pod uwagę poprawność języka polskiego, absolutnie nie można uznać go za prawidłowe, natomiast zrozumieją je amatorzy współczesnej nowomowy i wytrychów językowych. O tym właśnie niepotrzebnym rozszerzaniu znaczeń wyrazów, dokonywanym często pod wpływem języka anielskiego, pisze Jolanta Kubrak w artykule „Niepotrzebne pożyczki”. Zapraszamy do lektury i refleksji nad naszym językiem. Jolanta Kubrak – nauczyciel konsultant w Centrum Edukacji Nauczycieli w Suwałkach, redaktor „CENnych Wiadomości”. Prowadzi doskonalenie nauczycieli w zakresie edukacji polonistycznej, analizy wyników egzaminów zewnętrznych oraz rozwijania zainteresowań czytelniczych uczniów. Jak każdy polonista, wielką wagę przywiązuje do kwestii poprawności językowej. Jolanta Kubrak – Niepotrzebne pożyczki Pobierz artykuł

„Polacy […] swój język mają” zakomunikował w XVI wieku Mikołaj Rej i udowodnił swoje stwierdzenie tworząc polską literaturę. Co było wcześniej? Skąd Polacy „wzięli” swój język? Ile ma on wyrazów i dlaczego uważany jest za trudny? Na te, między innymi, pytania odpowiada Jolanta Kubrak w artykule „Polski nasz ojczysty”. Zapraszamy do lektury. Jolanta Kubrak – nauczyciel konsultant w Centrum Edukacji Nauczycieli w Suwałkach, redaktor „CENnych Wiadomości”. Prowadzi doskonalenie nauczycieli w zakresie edukacji polonistycznej, analizy wyników egzaminów zewnętrznych oraz rozwijania zainteresowań czytelniczych uczniów. Jak każdy polonista, wielką wagę przywiązuje do kwestii poprawności językowej. Jolanta Kubrak – Polski nasz ojczysty Pobierz artykuł

Wśród umiejętności uczniów, określanych jako kluczowe, znajduje się „sprawne komunikowanie się w języku polskim”. Umiejętność, wydawać by się mogło, oczywista i niewymagająca szczególnych starań. Ale czy na pewno tak jest? Jolanta Kubrak zachęca, by podjąć trud wprowadzenia uczniów w tajniki sztuki rozmowy i proponuje, jak można tę pracę zacząć. Zapraszamy do lektury. Jolanta Kubrak – nauczyciel konsultant w Centrum Edukacji Nauczycieli w Suwałkach, redaktor „CENnych Wiadomości”. Prowadzi doskonalenie nauczycieli w zakresie edukacji polonistycznej, analizy wyników egzaminów zewnętrznych oraz rozwijania zainteresowań czytelniczych uczniów. Jak każdy polonista, wielką wagę przywiązuje do kwestii poprawności językowej. Jolanta Kubrak – O rozwijaniu pewnej umiejętności uczniowskiej Pobierz artykuł

Czy zawsze rozumiemy, co mówią uczniowie? Na przykład słysząc „Emano, ziom!”? Socjolekt młodzieżowy, czyli gwara tej grupy, jest obiektem zainteresowania socjolingwistów, a zatem został przeanalizowany i opisany. Zapraszamy do lektury artykułu Jolanty Kubrak, w którym poznają lub przypomną sobie Państwo przykłady wyrażeń pochodzących z gwary uczniowskiej (a więc i młodzieżowej) oraz krótką charakterystykę tej odmiany języka. Jolanta Kubrak – nauczyciel konsultant w Centrum Edukacji Nauczycieli w Suwałkach, redaktor „CENnych Wiadomości”. Prowadzi doskonalenie nauczycieli w zakresie edukacji polonistycznej, analizy wyników egzaminów zewnętrznych oraz rozwijania zainteresowań czytelniczych uczniów. Jak każdy polonista, wielką wagę przywiązuje do kwestii poprawności językowej. Jolanta Kubrak – „Pozdro. No to do zoba” Pobierz artykuł

Język żyje. Co to znaczy? Że jego użytkownicy zmieniają formy gramatyczne wyrazów, czasem ich wymowę, a często wzbogacają zasób słownictwa, korzystając z innych języków lub tworząc wyrazy  nowe. Te ostatnie najpierw odbierane są jako dziwne i nie zawsze zrozumiałe, ale gdy są używane częściej i przez coraz większą liczbę osób, zyskują status wyrazu polskiego. Kilka nowszych „nabytków” wyrazowych przedstawia Jolanta Kubrak w swoim kolejnym felietonie. Zapraszamy do lektury. Jolanta Kubrak – nauczyciel konsultant w Centrum Edukacji Nauczycieli w Suwałkach, redaktor „CENnych Wiadomości”. Prowadzi doskonalenie nauczycieli w zakresie edukacji polonistycznej, analizy wyników egzaminów zewnętrznych oraz rozwijania zainteresowań czytelniczych uczniów. Jak każdy polonista, wielką wagę przywiązuje do kwestii poprawności językowej. Jolanta Kubrak – Afterparty. Czy to już po polsku? Pobierz artykuł

Wbrew temu, co kiedyś powiedział Umberto Eco: „Uwaga na wywiady! Są fałszywe”, zachęcamy dziś Państwa do przygotowania uczniów do przeprowadzania wywiadów, przydatnych dydaktycznie i społecznie. Dlaczego w tej rubryce? Ponieważ kultura języka rozmówców ma duże znaczenie. Kilka wskazówek, które można przekazać młodzieży, wprowadzając ją w rolę lokalnych „dziennikarzy”, podaje Jolanta Kubrak. Zapraszamy do skorzystania. Jolanta Kubrak – nauczyciel konsultant w Centrum Edukacji Nauczycieli w Suwałkach, redaktor „CENnych Wiadomości”. Prowadzi doskonalenie nauczycieli w zakresie edukacji polonistycznej, analizy wyników egzaminów zewnętrznych oraz rozwijania zainteresowań czytelniczych uczniów. Jak każdy polonista, wielką wagę przywiązuje do kwestii poprawności językowej. Jolanta Kubrak – (Nie)trudna sztuka wywiadu Pobierz artykuł

W okresie świąteczno-noworocznym warto poruszyć kwestię pisowni wyrazów związanych z tym czasem, bo dylemat ortograficzny pojawi się zapewne niejeden, chociażby przy pisaniu życzeń. Te kwestie znajdą Państwo w drugiej części felietonu Jolanty Kubrak. Część pierwszą stanowi dalszy ciąg „rozszyfrowywania” znaczenia związków frazeologicznych, tym razem wywodzących się z języka rzemieślników. Zapraszamy do lektury. Jolanta Kubrak – nauczyciel konsultant w Centrum Edukacji Nauczycieli w Suwałkach, redaktor „CENnych Wiadomości”. Prowadzi doskonalenie nauczycieli w zakresie edukacji polonistycznej, analizy wyników egzaminów zewnętrznych oraz rozwijania zainteresowań czytelniczych uczniów. Jak każdy polonista, wielką wagę przywiązuje do kwestii poprawności językowej. Jolanta Kubrak – Przed Wigilią i wigilią oraz Nowym Rokiem i nowym rokiem Pobierz artykuł

W artykule „Nie zasypiajmy gruszek w popiele” Jolanta Kubrak wraca do funkcjonujących w polszczyźnie frazeologizmów. Jak pisze, są one skarbem języka, a posługiwanie się nimi czyni naszą wypowiedź ciekawszą, bardziej atrakcyjną dla słuchacza. Warto dodać, że frazeologizmy mają wartość dodaną, ponieważ „przenoszą” ślady dawnych zwyczajów, praktyk,  czy języków środowiskowych. Zapraszamy do lektury. Jolanta Kubrak – nauczyciel konsultant w Centrum Edukacji Nauczycieli w Suwałkach, redaktor „CENnych Wiadomości”. Prowadzi doskonalenie nauczycieli w zakresie edukacji polonistycznej, analizy wyników egzaminów zewnętrznych oraz rozwijania zainteresowań czytelniczych uczniów. Jak każdy polonista, wielką wagę przywiązuje do kwestii poprawności językowej. Jolanta Kubrak – Nie zasypiajmy gruszek w popiele Pobierz artykuł

Czy kawienie oznacza picie kawy? Skąd wziął się w polszczyźnie karkołomny dla cudzoziemców wyraz rżysko? Czy możemy być aktorami? O dawnym i obecnym znaczeniu niektórych wyrazów pisze Jolanta Kubrak w niniejszym artykule. Także o tym, jak określić osobę jeżdżącą na hulajnodze. Zapraszamy do lektury. Jolanta Kubrak – nauczyciel konsultant w Centrum Edukacji Nauczycieli w Suwałkach, redaktor „CENnych Wiadomości”. Prowadzi doskonalenie nauczycieli w zakresie edukacji polonistycznej, analizy wyników egzaminów zewnętrznych oraz rozwijania zainteresowań czytelniczych uczniów. Jak każdy polonista, wielką wagę przywiązuje do kwestii poprawności językowej. Jolanta Kubrak – Czy kawić to pić kawę? Pobierz artykuł

Kłopoty mogą być różne, także językowe, ponieważ polszczyzna jest nie tylko piękna, ale i trudna, jeśli chcemy posługiwać się nią starannie. W zachowaniu tej staranności przeszkadza czasem osłuchanie z formami niepoprawnymi, innym razem niepewność, którą ze słyszanych form należy wybrać. Kilka takich dylematów rozstrzyga Jolanta Kubrak w artykule „O kilku kłopotach językowych”. Zapraszamy do lektury. Jolanta Kubrak – nauczyciel konsultant w Centrum Edukacji Nauczycieli w Suwałkach, redaktor „CENnych Wiadomości”. Prowadzi doskonalenie nauczycieli w zakresie edukacji polonistycznej, analizy wyników egzaminów zewnętrznych oraz rozwijania zainteresowań czytelniczych uczniów. Jak każdy polonista, wielką wagę przywiązuje do kwestii poprawności językowej. Jolanta Kubrak – O kilku kłopotach językowych Pobierz artykuł

Istotę dzisiejszych rozważań nad językiem można określić ewangelicznym cytatem „twoja mowa cię zdradza”. Dlaczego? Ponieważ formy wyrazów, które używamy i tworzymy często nie stanowią jedynie zagadnienia językoznawczego, ale mogą także wyrażać nasze podejście do kwestii społecznych, a nawet światopoglądowych. O jakie, na przykład, formy chodzi? Chociażby o takie jak pedagog i pedagożka. Zapraszamy do lektury artykułu Jolanty Kubrak. Jolanta Kubrak – nauczyciel konsultant w Centrum Edukacji Nauczycieli w Suwałkach, redaktor „CENnych Wiadomości”. Prowadzi doskonalenie nauczycieli w zakresie edukacji polonistycznej, analizy wyników egzaminów zewnętrznych oraz rozwijania zainteresowań czytelniczych uczniów. Jak każdy polonista, wielką wagę przywiązuje do kwestii poprawności językowej. Jolanta Kubrak – Pegagog kontra pedagożka, czyli starcie w języku Pobierz artykuł

Łacińskie vacare oznacza ‘być wolnym, próżnym’, dlatego czas, w którym jesteśmy  wolni od obowiązków, nazwany został wakacjami. O pochodzeniu wyrazów kojarzących się z tym miłym okresem oraz ich ortograficznych wymaganiach można przeczytać, ‘będąc wolnym, próżnym’ w niniejszym artykule. Do czego zapraszamy, życząc udanego odpoczynku. Jolanta Kubrak – nauczyciel konsultant w Centrum Edukacji Nauczycieli w Suwałkach. Prowadzi doskonalenie nauczycieli w zakresie edukacji polonistycznej, analizy wyników egzaminów zewnętrznych oraz rozwijania zainteresowań czytelniczych uczniów. Jak każdy polonista, wielką wagę przywiązuje do kwestii poprawności językowej. Jolanta Kubrak – Czas “wakacji szkolnej” Pobierz artykuł

Przed nami święta Wielkiejnocy. Czy tak można jeszcze mówić i pisać? Może lepiej po prostu: Wielkanoc. W życiu codziennym nie zastanawiamy się raczej nad historią słów, którymi się posługujemy. Co najwyżej nad ich poprawnymi formami lub pisownią. W okresie przedwielkanocnym zapraszamy Państwa do zerknięcia na formy oraz pisownię wyrazów i nazw związanych z najważniejszymi w naszej kulturze świętami. Świętami Wielkanocy, czy Wielkiejnocy? Sprawdźmy. Jolanta Kubrak – nauczyciel konsultant w Centrum Edukacji Nauczycieli w Suwałkach. Prowadzi doskonalenie nauczycieli w zakresie edukacji polonistycznej, analizy wyników egzaminów zewnętrznych oraz rozwijania zainteresowań czytelniczych uczniów. Jak każdy polonista, wielką wagę przywiązuje do kwestii poprawności językowej. Jolanta Kubrak – Różnorodnie o nazwie Wielkiej Nocy Pobierz artykuł

Boże Narodzenie tuż, tuż, więc większość z nas wyśle i otrzyma wiele życzeń. Gdy porównamy obecne sposoby ich przesyłania z tym, który pamiętamy z dzieciństwa, dojdziemy do wniosku, że także w tej sferze zaszła zmiana cywilizacyjna. Lecz czy tylko listonosz jest inny? Do wspólnej refleksji nad kartką(?) wiadomością(?) świąteczną zaprasza Jolanta Kubrak. Jolanta Kubrak – nauczyciel konsultant w Centrum Edukacji Nauczycieli w Suwałkach. Prowadzi doskonalenie nauczycieli w zakresie edukacji polonistycznej, analizy wyników egzaminów zewnętrznych oraz rozwijania zainteresowań czytelniczych uczniów. Jak każdy polonista, wielką wagę przywiązuje do kwestii poprawności językowej. Jolanta Kubrak – Refleksje nad świąteczną kartką Pobierz artykuł

Języczek u wagi, czy języczek uwagi? Jaki jest orzech do zgryzienia – twardy, czy ciężki? W naszym języku mamy wiele związków frazeologicznych, którymi się posługujemy, czasem nie pamiętając ich pochodzenia, a nawet właściwego znaczenia. Kilka z nich przypomina i omawia w swoim artykule Jolanta Kubrak. Zapraszamy do lektury. Jolanta Kubrak – nauczyciel konsultant w Centrum Edukacji Nauczycieli w Suwałkach. Prowadzi doskonalenie nauczycieli w zakresie edukacji polonistycznej, analizy wyników egzaminów zewnętrznych oraz rozwijania zainteresowań czytelniczych uczniów. Jak każdy polonista, wielką wagę przywiązuje do kwestii poprawności językowej. Jolanta Kubrak – „Języczek u wagi” Pobierz artykuł  

W telewizji usłyszymy w miesiącu czerwcu, ale w rozmowie ze znajomymi powiemy w czerwcu. A jeśli będzie to czerwiec 2020 roku, to jak wypowiemy datę roczną? Otrzymamy pismo z dnia…, w sprawozdaniu przeczytamy, że coś odbyło się w dniu…, choć w prywatnych notatkach napisane to byłoby inaczej. Polszczyzna oficjalna, urzędowo-kancelaryjna i ta nasza różnią się nieco od siebie. Dobrze jest wiedzieć jak, podobnie jak warto pamiętać poprawne brzmienie wyrazów. Jolanta Kubrak zaprasza na chwilę refleksji nad językiem ojczystym. Jolanta Kubrak – nauczyciel konsultant w Centrum Edukacji Nauczycieli w Suwałkach. Prowadzi doskonalenie nauczycieli w zakresie edukacji polonistycznej, analizy wyników egzaminów zewnętrznych oraz rozwijania zainteresowań czytelniczych uczniów. Jak każdy polonista, wielką wagę przywiązuje do kwestii kultury języka. Jolanta Kubrak – „W miesiącu maju nie włanczajmy…” Pobierz artykuł

SMS, czy esemes? Czy do wszystkich osób wypada go wysłać? Czy zawsze piszemy tak samo? Esemesowy savoir-vivre to kolejne zagadnienie Grzeczności w języku, które analizuje dla Państwa Jolanta Kubrak i zaprasza do lektury zamieszczonego artykułu. Jolanta Kubrak – nauczyciel konsultant w Centrum Edukacji Nauczycieli w Suwałkach. Prowadzi doskonalenie nauczycieli w zakresie edukacji polonistycznej, analizy wyników egzaminów zewnętrznych oraz rozwijania zainteresowań czytelniczych uczniów. Jak każdy polonista, wielką wagę przywiązuje do kwestii kultury języka. Jolanta Kubrak – Grzeczność w języku: SMS Pobierz artykuł

Podobnie jak w grzeczności ogólnej, zasady savoir-vivre’u obowiązują także w posługiwaniu się językiem. Istotne jest to zwłaszcza w kontaktach służbowych i oficjalnych. Być może nie zawsze zdajemy sobie sprawę z tego, jak bardzo język, jakim piszemy e-maile, określa nas samych. Jolanta Kubrak zachęca do refleksji nad tym, co może oznaczać sposób, w jaki witamy i żegnamy adresata naszej korespondencji elektronicznej. Jolanta Kubrak – nauczyciel konsultant w Centrum Edukacji Nauczycieli w Suwałkach. Prowadzi doskonalenie nauczycieli w zakresie edukacji polonistycznej, analizy wyników egzaminów zewnętrznych oraz rozwijania zainteresowań czytelniczych uczniów. Jak każdy polonista, wielką wagę przywiązuje do kwestii poprawności językowej. Jolanta Kubrak – Grzeczność w języku: e-mail Pobierz artykuł

Język polski bywa trudny nie tylko dla cudzoziemców, ale także i dla samych Polaków. Kłopotów przysparza czasem użycie poprawnej konstrukcji składniowej lub po prostu odmiana jakiegoś wyrazu czy nazwiska. Choć rozpowszechnia się tendencja nieodmieniania nazwisk, szanujący się użytkownik polszczyzny nie hołduje tej modzie i wymawia lub pisze nazwiska w odpowiedniej formie, tj. przypadku i liczbie. O odmianie kilku typów nazwisk w swoim artykule pisze Jolanta Kubrak. Zapraszamy do lektury i odmieniania nazwisk. Jolanta Kubrak – nauczyciel konsultant w Centrum Edukacji Nauczycieli w Suwałkach. Prowadzi doskonalenie nauczycieli w zakresie edukacji polonistycznej, analizy wyników egzaminów zewnętrznych oraz rozwijania zainteresowań czytelniczych uczniów. Jolanta Kubrak – Odmiana nazwisk Pobierz artykuł

Jesteśmy świadkami i sprawcami zmian błyskawicznie zachodzących w języku polskim. Czy wszystkie są korzystne? Jolanta Kubrak zachęca: „Rozmyślajmy nad mową” i prezentuje dwa najistotniejsze zjawiska zaistniałe w polszczyźnie ostatniego półwiecza. Jolanta Kubrak – nauczyciel konsultant w Centrum Edukacji Nauczycieli w Suwałkach. Prowadzi doskonalenie nauczycieli w zakresie edukacji polonistycznej, analizy wyników egzaminów zewnętrznych oraz rozwijania zainteresowań czytelniczych uczniów. Jolanta Kubrak – Rozmyślajmy nad mową Pobierz artykuł