„Polacy […] swój język mają” zakomunikował w XVI wieku Mikołaj Rej i udowodnił swoje stwierdzenie tworząc polską literaturę. Co było wcześniej? Skąd Polacy „wzięli” swój język? Ile ma on wyrazów i dlaczego uważany jest za trudny? Na te, między innymi, pytania odpowiada Jolanta Kubrak w artykule „Polski nasz ojczysty”. Zapraszamy do lektury. Jolanta Kubrak – […]

Wśród umiejętności uczniów, określanych jako kluczowe, znajduje się „sprawne komunikowanie się w języku polskim”. Umiejętność, wydawać by się mogło, oczywista i niewymagająca szczególnych starań. Ale czy na pewno tak jest? Jolanta Kubrak zachęca, by podjąć trud wprowadzenia uczniów w tajniki sztuki rozmowy i proponuje, jak można tę pracę zacząć. Zapraszamy do lektury. Jolanta Kubrak – […]

Czy zawsze rozumiemy, co mówią uczniowie? Na przykład słysząc „Emano, ziom!”? Socjolekt młodzieżowy, czyli gwara tej grupy, jest obiektem zainteresowania socjolingwistów, a zatem został przeanalizowany i opisany. Zapraszamy do lektury artykułu Jolanty Kubrak, w którym poznają lub przypomną sobie Państwo przykłady wyrażeń pochodzących z gwary uczniowskiej (a więc i młodzieżowej) oraz krótką charakterystykę tej odmiany […]

Język żyje. Co to znaczy? Że jego użytkownicy zmieniają formy gramatyczne wyrazów, czasem ich wymowę, a często wzbogacają zasób słownictwa, korzystając z innych języków lub tworząc wyrazy  nowe. Te ostatnie najpierw odbierane są jako dziwne i nie zawsze zrozumiałe, ale gdy są używane częściej i przez coraz większą liczbę osób, zyskują status wyrazu polskiego. Kilka […]

Wbrew temu, co kiedyś powiedział Umberto Eco: „Uwaga na wywiady! Są fałszywe”, zachęcamy dziś Państwa do przygotowania uczniów do przeprowadzania wywiadów, przydatnych dydaktycznie i społecznie. Dlaczego w tej rubryce? Ponieważ kultura języka rozmówców ma duże znaczenie. Kilka wskazówek, które można przekazać młodzieży, wprowadzając ją w rolę lokalnych „dziennikarzy”, podaje Jolanta Kubrak. Zapraszamy do skorzystania. Jolanta […]

W okresie świąteczno-noworocznym warto poruszyć kwestię pisowni wyrazów związanych z tym czasem, bo dylemat ortograficzny pojawi się zapewne niejeden, chociażby przy pisaniu życzeń. Te kwestie znajdą Państwo w drugiej części felietonu Jolanty Kubrak. Część pierwszą stanowi dalszy ciąg „rozszyfrowywania” znaczenia związków frazeologicznych, tym razem wywodzących się z języka rzemieślników. Zapraszamy do lektury. Jolanta Kubrak – […]

W artykule „Nie zasypiajmy gruszek w popiele” Jolanta Kubrak wraca do funkcjonujących w polszczyźnie frazeologizmów. Jak pisze, są one skarbem języka, a posługiwanie się nimi czyni naszą wypowiedź ciekawszą, bardziej atrakcyjną dla słuchacza. Warto dodać, że frazeologizmy mają wartość dodaną, ponieważ „przenoszą” ślady dawnych zwyczajów, praktyk,  czy języków środowiskowych. Zapraszamy do lektury. Jolanta Kubrak – […]

Czy kawienie oznacza picie kawy? Skąd wziął się w polszczyźnie karkołomny dla cudzoziemców wyraz rżysko? Czy możemy być aktorami? O dawnym i obecnym znaczeniu niektórych wyrazów pisze Jolanta Kubrak w niniejszym artykule. Także o tym, jak określić osobę jeżdżącą na hulajnodze. Zapraszamy do lektury. Jolanta Kubrak – nauczyciel konsultant w Centrum Edukacji Nauczycieli w Suwałkach, redaktor […]

Kłopoty mogą być różne, także językowe, ponieważ polszczyzna jest nie tylko piękna, ale i trudna, jeśli chcemy posługiwać się nią starannie. W zachowaniu tej staranności przeszkadza czasem osłuchanie z formami niepoprawnymi, innym razem niepewność, którą ze słyszanych form należy wybrać. Kilka takich dylematów rozstrzyga Jolanta Kubrak w artykule „O kilku kłopotach językowych”. Zapraszamy do lektury. […]

Istotę dzisiejszych rozważań nad językiem można określić ewangelicznym cytatem „twoja mowa cię zdradza”. Dlaczego? Ponieważ formy wyrazów, które używamy i tworzymy często nie stanowią jedynie zagadnienia językoznawczego, ale mogą także wyrażać nasze podejście do kwestii społecznych, a nawet światopoglądowych. O jakie, na przykład, formy chodzi? Chociażby o takie jak pedagog i pedagożka. Zapraszamy do lektury […]